Đó là một buổi chiều tháng tám, trời mưa tầm tả, anh đến nhà tôi, khi tôi cùng bọn nhóc trong xóm đang ngồi chuốt mấy cọng trúc làm lồng đèn trung thu. Anh ngồi bên cạnh giúp chúng tôi dán những tờ giấy xanh đỏ vào khung lồng đèn đủ loại.
Mưa tháng tám làm sao trăng lên được, nên khi làm xong chúng tôi ngồi quay quần ca hát mấy bài hát chú cuội chị Hằng và ăn chè đậu xanh khoai mì, chứ thời đó bánh trung thu là hàng xa xỉ quý hiếm.
Sau chín giờ đêm, bọn trẻ ai về nhà nấy, anh tặng cho tôi một trái sầu riêng. Anh nói rằng hôm nay may mắn, anh theo bạn vào vườn sầu riêng chơi. Bỗng dung một trái rụng trước mặt anh. Nó cảnh tỉnh và cho anh biết rằng “ việc gì cũng đừng để quá muộn”
Rồi, giọng buồn buồn anh kể cho tôi nghe về mốt tình đầu của mình…
…….
Người yêu của anh là một giáo sư trung học đệ nhị cấp dạy môn văn. Cô duyên dáng dịu hiền tên Minh và tình yêu của hai người lãng mạn như thơ như nhạc.
“Thuở ấy yêu anh em làm thơ, thưở ấy yêu em anh soạn nhạc”…
Lúc ấy anh là sĩ quan trong quân lực Việt Nam Cộng Hòa, họ dự định cưới nhau. Nhưng chưa kịp cưới thì Miền Nam được hoàn toàn giải phóng. Sau ngày đất nước thống nhất, anh đi học tập cải tạo. Chị Minh vẫn chung thủy đợi chờ và đi thăm nuôi anh tận tình chu đáo. Anh nói, anh mồ côi cha từ nhỏ, mẹ già neo đơn, nên một tay chị Minh lo toan mọi thứ.
Có một buổi chiều mưa, sau khi lao động, anh băng rừng về, run rẩy trong bộ quần áo quần ướt đẩm nước mưa, lại thêm bụng đói meo, thì chị Minh đến với hai bộ đồ mới, một chiếc áo len và mấy hủ thịt chà bông cùng mắm ruốt kho thịt ba rọi. Mấy đòn bánh tét nữa. Với anh lúc đó, chị xuất hiện như một cô tiên. Anh lao động và chấp hành nội quy tốt nên anh được ra trại sớm.
Ngày anh về cả chị Minh và gia đình chị vui mừng khôn xiết, nhưng khi nhà gái bàn đến việc cưới xin thì anh chần chừ mãi.
Anh nói lúc ấy thất nghiệp, thân mình lo chưa xong thì lo được gì cho vợ con, lại sợ chị Minh ”lấy chồng là lính ngụy”, lý lịch không tốt sẽ ảnh hưởng đến tương lai của chị. Thôi thì, mình hy sinh ” tình yêu” để cô ấy có một tấm chồng xứng đáng.
Chờ mãi nhà trai không bước tới nên chị ấy kết hôn với ông thầy giáo cùng trường.
Ngày cưới của chị, anh đến, không phải làm khách mà là phụ giúp gia đình cô sắp xếp mọi thứ rất chu toàn. Đến khi đoàn xe rước dâu đi khỏi ngõ, anh ôm mặt ngồi khóc như một đứa trẻ con. Anh có cảm giác mình mất tất cả.May mắn thay, bạn bè anh ở Mỹ, gửi giúp anh hàng hóa, tiền bạc và các loại thuốc tây khác nhau, nên lần hồi, anh thuê được một dược sĩ, cùng mở một hiệu thuốc. Đời sống tạm ổn..
Nhưng.. Suốt mười năm sau khi chị Minh lấy chồng, anh không hề dòm ngó đến bất cứ cô gái nào cho đến khi gặp tôi. Anh nói sức sống mãnh liệt, sự tự tin yêu đời của tôi lan tỏa qua anh và anh hiểu rất rõ rằng tôi là người phụ nữ anh cần.
Thế là chúng tôi cưới nhau. Sống êm đềm hạnh phúc. Tôi sinh cho anh một cô con gái giống y hệt anh từ mặt mũi đến tướng đi. Anh yêu quý nó vô cùng.
Nhưng, đường đời không bằng phẳng. Chồng chị Minh bị bênh ung thư phổi rồi qua đời sau sáu tháng được phát hiện.Nhà chị Minh trở nên vắng lặng. Chị chật vật với hai đứa con nhỏ, một gái 14 tuổi và một trai vừa lên bốn, bằng tuổi với đứa con gái đầu lòng của tôi. Hai bé cùng học chung trường mẫu giáo, nên chiều chiều, chồng tôi rước con mình thì rước luôn con của chị Minh và đưa bé về tận nhà. Ống nước hay tủ lạnh, máy lạnh và những vật dụng khác của nhà chị Minh bị hư , anh đều đến sửa giúp. Đó là chuyện bình thường thôi. Tôi vẫn nhủ lòng như thế vì tôi biết anh còn nợ chị, một món nợ cả tình lẩn nghĩa. Tình cảm của họ cho nhau là tình cảm thật của một thời mới lớn. Tôi yêu anh, hiểu anh và tôi trân trọng tình cảm đó.
Thấy anh buồn và biết anh cảm thương cho hoàn cảnh của người yêu xưa, tôi góp phần cùng anh chia nhau gánh nặng để chị Minh vượt qua đau thương mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Tôi luôn tâm niệm để giữ được chồng mình, cô vợ phải ba trong một:
– Là người bạn tri kỷ của chồng
– Là người tình nhân
– Và là người mẹ hiền.
Một tuần ba buổi tối, tôi chở đứa con gái nhỏ của mình đến nhà chị Minh vừa kèm tiếng Anh cho bé lớn và bé nhỏ. Ngôi nhà của chị trở nên ấm cúng hơn và anh Tín , chồng tôi, đỡ xót xa cho thân phận chị Minh.
Tôi đầu tư thêm thời gian và tiền bạc cho nhan sắc của mình. Luôn cố gắng nấu những bữa cơm ngon hơn và cuối tuần rủ anh đi du lịch hoặc dã ngoại, hoặc về nội, hoặc về ngoại họp mặt gia đình… Nhưng, nhìn ánh mắt u uẩn của anh, tôi hiểu… Và tôi vẫn là một người phụ nữ bình thường như trăm ngàn phụ nữ khác. Có ai chịu đựng được cảnh chồng mình vẫn yêu thương và lo lắng cho người yêu cũ, dù rằng họ chưa làm điều gì vi phạm luân thường đạo lý?
Tôi phải làm sao đây?
Thôi thì… Hãy cho anh thời gian để chính anh nhận thức được sự có mặt của chị ấy có bù đắp được sự thiếu vắng vợ hay không?
Nếu có thì sự ra đi của tôi là hợp tình hợp lý.
Nếu không thì anh sẽ đi tìm tôi và quyết định chia tay với chị.
Thế là tôi âm thầm xin thuyên chuyển công tác về một tỉnh lỵ xa xôi. Tôi đi và để lại cho anh một bức thư
Anh yêu,
Em biết mối tình đầu của anh thật sâu đậm, lại thêm ân nghĩa nữa, nên anh không thể nào quên được chị ấy. Em hiểu anh là người sống có tình có nghĩa. Anh cứ lo cho chị và mấy đứa con của chị ấy. Việc một chồng hai vợ vừa không phù hợp cả với luật pháp và quy luật xã hội ngày nay, và đặc biệt là không một bà vợ hay một ông chồng nào có thể san sẻ chồng hoặc vợ của mình cho người khác nên em quyết định ra đi.
Riêng em, anh an tâm, em có thể vừa làm cha vừa làm mẹ và em hứa với anh là em sẽ giải thích rõ rang cho con mình lớn hiểu và cảm thông việc ba mẹ nó quyết định chia tay .
Vợ của anh..
Đúng 12 giờ đêm hôm ấy anh đã tìm ra nhà trọ của tôi. Anh ôm tôi khóc rung rức như một đứa trẻ con … Đã bao năm trôi qua. Giờ đây chúng tôi đã có cháu nội , ngoại trưởng thành và anh luôn nói :
“Anh sống trong hạnh phúc của sự biết ơn của bà vợ cao tay”.
“Chỉ một thôi”.
