Em gái tôi về nhà khóc ấm ức , mẹ tôi hỏi :
— Giờ này không ở nhà lo cơm nước cho chồng con, về đây làm gì ?
— Anh ấy có bồ, về nhà còn chửi con, đánh con. Con chịu hết nổi rồi mẹ ơi !
— Thì chắc mày chưa làm tròn bổn phận nên nó mới chán chứ gì? Về nhà ngay !
Biết tính mẹ, nên vợ chồng tôi khuyên em gái cứ về nhà rồi tính sau. Nó khóc tội lắm luôn.
Bẵng đi một thời gian, chuyện em rể đánh em tôi lại tái diễn, và còn nặng tay hơn lần trước. Nó không dám nói gì với mẹ tôi mà vô phòng ôm lấy vợ tôi khóc nức nở. Nó nhất quyết nói với vợ tôi :
— Em không thể chịu đựng được nữa chị ơi, em khổ quá. Cả thể xác lẫn tinh thần em suy sụp rồi. Chị biết không, anh ta cố tình chọc cho em giận để kiểm cớ mà hành hạ em. Em thương con em còn nhỏ dại, nên em đã cam chịu, nhắm mắt làm ngơ. Hôm nay anh ta còn cố tình đưa con bồ đi ăn ngay chỗ Công ty em mở tiệc ăn mừng Sinh nhật cho các anh chị em sinh tháng ba, anh ta muốn hạ nhục em chị à.
Vợ tôi chỉ biết khuyên em gái chồng bình tĩnh và bôi thuốc sát trùng, luộc trứng xoa chỗ bầm ở mắt cho cô ấy . Hai chị em đóng kín cửa phòng, sợ mẹ tôi biết lại xua đuổi như những lần trước. Quả thật, mẹ tôi nhìn thấy chiếc xe ở sân là bà ào vô, đuổi thẳng cổ .
Chiều tôi vừa đi làm về, mẹ đã bắt tôi chở đến nhà em gái tôi để bà nói chuyện với chồng nó .
Bà vẫn bênh vực con rể, bà nói rằng :
— Vì con gái bà chưa tốt, không biết cách chiều chuộng chồng, chồng đã đi làm kiếm tiền vất vả mà còn bị ghen bóng ghen gió, để bà phải ôm nhục với chòm xóm và bà thông gia .
— Em rể tôi lại được nước lên mặt và nghiễm nhiên vô tội …
Đêm về, mẹ tôi không ngủ được, bà cứ ngồi lên nắm xuống, bồn chồn. Bà khóc … Vợ chồng tôi, hiểu nỗi lòng của mẹ. Bà nói với chúng tôi, giọng nghẹn ngào đầy tâm trạng:
— Mẹ đâu có quyền can thiệp chuyện vợ chồng nhà nó. Nhưng mình bênh con rể là để nó nghĩ lại mà đối tốt với con gái mình. Mình tôn trọng nhà thông gia là để họ thương yêu con gái mình. Nhưng mẹ thương con gái mình bị hành hạ, là nỗi đau xé ruột xé gan, có gì là sai sao ? Chồng là nó tự chọn …Con hiểu cho mẹ không con dâu? Mẹ yêu thương con vì con về nhà này là để sinh con nối dõi tông đường cho gia đình nhà mẹ, chứ nhà ngoại được cái gì ? Ba các con đã mất, mẹ một mình gánh sao nổi những cảnh này, các con hiểu cho mẹ không?
Rồi, một hôm mẹ bảo vợ chồng tôi nghỉ làm một ngày, đi cùng mẹ tới chơi nhà thông gia một chuyến. Sau khi biết rõ con rể của bà, chồng con gái của mình đang dẫn mẹ con cô bồ về nhà mẹ nó (cô bồ của em rể tôi đã ly hôn chồng và đang nuôi con gái nhỏ, còn con trai ở với chồng).
Giờ tôi mới biết được: Hóa ra mẹ tôi đã nhờ người theo dõi con rể, “bắt gian phải bắt tại trận, bắt rắn phải bắt tận hang “.
Ba mẹ con chúng tôi tới nơi, bà thông gia chạy ra đon đả:
— Ôi , quý hóa quá, bà thông gia và vợ chồng cậu hai tới chơi. Thằng Bảo và mẹ con chị đồng nghiệp của nó cũng vừa về tới. Do cùng đường nên thằng Bảo chở họ ấy mà …
Bé gái khoảng 3 tuổi chạy vào, ôm lấy bà thông gia nũng nịu :
— Bà nội, con muốn ăn xoài .
Bà tái mặt, xua tay :
— Cô ơi, cháu nó đòi gì kìa. Thật đáng tội, nó nhầm nên tưởng tôi là bà nội của nó ấy mà.
Mẹ tôi cười, không nói gì cả .
Cô bồ của Bảo và Bảo lập cập chào chúng tôi, mặt tái xanh tái xám, sợ sệt.
Mẹ tôi nói với bà thông gia, nốt đi công chuyện tiện đường nên ghé thăm nhà thôi.
— Bây giờ chúng tôi phải đi cho kịp giờ hẹn người ta rồi. Chào bà thông gia nhé. Bảo cũng nên sắp xếp về không mẹ con nhà nó lại đợi đấy, nha con !
Vừa về đến nhà, mẹ tôi bảo vợ chồng tôi đưa giấy tờ nhà mà em gái đang ở để mẹ giữ, vì giấy tờ mang tên mẹ tôi. Bà gọi cả hai vợ chồng em gái tôi đến nhà và tuyên bố :
— Bà lấy lại căn nhà để cho thuê lấy tiền dưỡng già. Bà cho phép em gái tôi được ly hôn và nuôi dưỡng con gái, vì cháu mới 2 tuổi, ở cùng mẹ là đúng luật pháp. Bà chỉ cho trong vòng một tuần, phải dọn ra khỏi nhà, không có gì phải bàn cãi.
Bảo sững sờ, cứ ngỡ mẹ tôi bênh là sợ anh ta bỏ con gái bà và bà không có mặt mũi nào nhìn người khác. Bảo đã nhầm, mẹ tôi đâu phải người không hiểu gì về luật pháp hiện hành và đạo lý sống ở đời. Đơn giản thôi, mẹ tôi đã từng là bí thư Đảng ủy Xí nghiệp sản xuất giấy in tầm cỡ một thời./.
Đạo lý của người già.
Tác giả: Huỳnh Minh Hằng
